Όλοι ακούμε συνεχώς για την αύξηση του πληθωρισμού και καταλαβαίνουμε αμέσως γιατί είναι καταστροφικός για την οικονομία. Έχετε ακούσει όμως ποτέ για τον αποπληθωρισμό; Όσοι έχετε ακούσει για αυτό όμως σίγουρα αυτό θα ήταν πως ο αποπληθωρισμός είναι χειρότερος από τον πληθωρισμό, σωστά;
Σήμερα θα μιλήσουμε για όλους τις διαφορές μεταξύ πληθωρισμού και αποπληθωρισμού και θα καταλάβουμε πως λειτουργεί το καθένα.
Νομίζω όλοι ξέρουμε ότι ο πληθωρισμός είναι μία γενική αύξηση των τιμών στα αγαθά. Παραδείγματος χάριν, αν κάθε μήνα βλέπεις τα προϊόντα του σουπερμάρκετ να ακριβαίνουν σημαίνει ότι ο πληθωρισμός μας έχει ήδη χτυπήσει την πόρτα και εμείς του ανοίξαμε. Ωστόσο, υπάρχει και μία δεύτερη θεωρία του πληθωρισμού, δηλαδή ότι ο πληθωρισμός είναι η αύξηση των περιουσιακών στοιχείων μίας κεντρικής τράπεζας. Αυτό σημαίνει ότι, αν ακούσεις στα ΜΜΕ ότι η ΕΚΤ (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) «κόβει» χρήμα αυτό σημαίνει ότι αυξάνονται τα περιουσιακά της στοιχεία.
Από την άλλη, ο αποπληθωρισμός είναι το αντίθετο. Δηλαδή, είναι μία γενική μείωση των τιμών. Π.χ. Αν δεις μία μείωση στις τιμές των ακινήτων και των αυτοκινήτων σημαίνει ότι είμαστε σε καθεστώς αποπληθωρισμού. Επίσης, η δεύτερη θεωρία είναι ότι ο αποπληθωρισμός είναι η μείωση των περιουσιακών στοιχείων μίας κεντρικής τράπεζας.
Τώρα που είδαμε τι σημαίνει το κάθε ένα από αυτά ας δούμε τι υποστηρίζουν οι περισσότεροι ειδικοί για αυτό το θέμα. Το 2010 ο διάσημος Paul Krugman δημοσίευσε ένα άρθρο στην εφημερίδα των New York Times με τίτλο «Γιατί ο αποπληθωρισμός είναι κακός;», υποστηρίζοντας ότι αν οι καταναλωτές ξέρουν ότι αυτό το φαινόμενο είναι υπεύθυνο για την πτώση της συνολικής ζήτησης καθώς «Όταν ο κόσμος γνωρίζει ότι οι ρίμες θα πέσουν, τότε είναι λιγότερο πρόθυμοι να ξοδέψουν, ή ακόμη και να δανειστούν».
Σύμφωνα με τον Παύλο όταν οι τιμές πέφτουν ο κόσμος θα σταματήσει να αγοράζει και πιστεύει πως αυτό θα διαρκέσει στο διηνεκές. Ωστόσο, βάση της εμπειρίας γνωρίζουμε ότι η κατανάλωση δε μπορεί να μείνει για πάντα μηδενική. Π.χ. οι ΗΠΑ και η Ελβετία είναι δύο παράδειγμα που έχουν περάσει κατά καιρούς από περιόδους αποπληθωρισμού. Παρόλα αυτά, οι καταναλωτές συνέχισαν να καταναλώνουν χωρίς να τους εμποδίζει κάτι.
Όπως βλέπετε και στα διαγράμματα πιο πάνω, έχει υπάρξει φαινόμενο αποπληθωρισμού ανά καιρούς στην ιστορία. Πρώτο παράδειγμα φυσικά είναι οι ΗΠΑ για τις οποίες ο αποπληθωρισμός προβλημάτισε πολλούς διάσημους οικονομολόγους. Ένας από αυτούς είναι και ο Milton Friedman ο οποίος στο βιβλίο του “A monetary History of the united States” περιγράφει τον προβληματισμό του στο πως κατάφεραν οι ΗΠΑ να αποκτήσουν πτώση τιμών και αύξηση μισθών ταυτόχρονα. Όπως φαίνεται και παρακάτω στο επόμενο διάγραμμα στις περιόδους αποπληθωρισμού οι ΗΠΑ είχαν μεγάλη αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Αργότερα, ωστόσο, ο περίφημος Murray Rothbard εκδίδωσε το δικό του βιβλίο εξηγώντας με πολύ απλά λόγια πως το φαινόμενο αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Συγκεκριμένα, δήλωσε ότι ο αποπληθωρισμός είναι μια δευτερεύουσα εξέλιξη. Δηλαδή, έρχεται μετά τις αρχικές κρίσεις κακοεπενδύσεων και είναι αποτέλεσμα, όχι αιτία, της ύφεσης.
Ίδια είναι και η περίπτωση της Ελβετίας όπου και εκεί στις περιόδους αποπληθωρισμού το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αυξήθηκε με μεγαλύτερο ρυθμό.
Εν κατακλείδι, υπάρχουν παραδείγματα που απορρίπτουν την τετριμμένη θεωρία πως πρέπει να κρατάμε τον πληθωρισμό στο 2%. Έτσι, από τη στιγμή που ένα θεώρημα καταρρίπτεται αυτομάτως σταματάει να αποτελεί κανόνα. Εν τέλη, καταλαβαίνουμε ότι τα ΜΜΕ και ο κρατισμός κατευθύνουν την κοινή γνώμη για ακόμη μία φορά παρουσιάζοντας μόνο όσα στοιχεία τίνουν προς το δικό τους συμφέρον.
Αν βαριέσαι να διαβάσεις μπορείς να ζεις το σύντομο βιντεάκι μας στο TikTok.
@economicsbros Τι είναι τελικά το καλύτερο για μία οικονομία; Γράψε μας την άποψη σου και τις απορίες σου στα σχόλια #economy #economics #inflation #deflation #fy #fypシ #mpesfypgamw #μαθεστοtiktok #πληθωρισμος
♬ Supra – crier
Αν έχεις κάποια απορία ή πιστεύεις ότι κάτι από όσα δείξαμε είναι λάθος μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μας.
